Ποιος θυμάται τη Χανσεατική Ενωση;

 Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης

Δημιουργήθηκε τον 13ο αιώνα από εμπόρους γερμανικών πόλεων της Βαλτικής και της Βόρειας Θάλασσας με κύριο σκοπό τη διασφάλιση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας και του εμπορίου στο χώρο της Βόρειας Θάλασσας. Στη συνέχεια, βλέποντας τα πλεονεκτήματα  από την κατάργηση των δασμών και την ελεύθερη μετακίνηση αγαθών και ανθρώπων, έγιναν μέλη διάφορες πόλεις, όπως το Λονδίνο, η Μπρύζ ,  το Μπέργκεν της Νορβηγίας και η ρωσική πόλη Νόβγκοροντ.  Η Τευτονική Χάνσα ή Χανσεατική Ένωση, ήταν η πρώτη επιτυχής απόπειρα εμπορικής ένωσης στον ευρωπαϊκό χώρο. Για πάνω από τρεις αιώνες, οι χανσεατικές πόλεις κέρδισαν πλούτο, δύναμη και μοναδική ανάπτυξη σε όλους τους τομείς, διότι δεν αντάλλασσαν μόνο αγαθά αλλά επίσης ιδέες και πολιτισμό με αμοιβαίο όφελος. Οσο οι σχέσεις ήταν ισότιμες,  ήταν δίκαιες και οι συναλλαγές, οι οποίες είχαν ως κανόνα το αμοιβαίο συμφέρον. Αυτή η ισοτιμία στις σχέσεις ήταν ο βασικός δεσμός που διασφάλισε την μακροβιότητα της Ενωσης.  Με τη δημιουργία των εθνικών κρατών και την προσπάθεια κάποιων από αυτά να  χειραγωγήσουν την Ενωση προς ίδιον όφελος εις βάρος των άλλων, έσβησε και η Χανσεατική Ενωση. Το 1669 έμειναν μόνο τρεις γερμανικές πόλεις ( Αμβούργο, Βρέμη και Λύμπεκ).  
Σε αντίθεση με την ΕΕ, η Χανσεατική Ενωση δεν δημιουργήθηκε σαν ιδέα στα μυαλά κάποιων πολιτικών ηγετών που μετά επιβλήθηκε πάνω στις κοινωνίες των λαών τους, αλλά ήταν αποτέλεσμα μιας......... διαδικασίας που ξεκίνησε από ιδιώτες, εκφράζοντας τις ανάγκες των εμπόρων και των κοινωνιών των συγκεκριμένων πόλεων. Αυτό ήταν το μυστικό της επιτυχίας της. Σήμερα, πριν καλά-καλά αρχίσει να στεριώνει η ΕΕ,  βιώνουμε ήδη τους τριγμούς και τα προβλήματα, που είχε η Χανσεατική Ενωση λίγο πριν την κατάρρευσή της. Η ιδέα που ξεκίνησε από κάποιους αξιωματούχους σαν Ευρωπαϊκές Κοινότητες (ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, ΕΥΡΑΤΟΜ) το 1951 και το 1957 για να ολοκληρωθεί το 1992 στο Μάαστριχ σαν ΕΕ, πνέει ήδη τα λοίσθια πριν συμπληρώσει καν έναν αιώνα ζωής. Αφού για πάνω από δυο δεκαετίες οι χώρες του Νότου τροφοδότησαν τον πλούτο των χωρών του Βορρά και κυρίως της Γερμανίας, σήμερα κινδυνεύουν να γίνουν χώρες-δουλοπάροικων του πλούσιου Βορρά.  Η ΕΕ έγινε μια χρυσή αγελάδα για τη Γερμανία και μια παγίδα για τις φτωχές χώρες του Νότου. Ηδη στη Γερμανία ακούγονται φωνές που ζητούν την έξοδο κάποιων χωρών του Νότου από την Ευρωζώνη ή ακόμα και την επιστροφή στο γερμανικό μάρκο. Όλα δείχνουν, πως, αν συνεχιστεί αυτή η εξέλιξη, ή θα συμβιβαστούν οι χώρες του Νότου με την ιδέα πως στο μέλλον θα υποχρεωθούν να ζουν σε μια ΕΕ δυο ταχυτήτων, χάνοντας την ανεξαρτησία τους, ή η ΕΕ θα διαλυθεί πριν καλά-καλά συμπληρώσει έναν αιώνα ζωής. Η σύγκριση με τις ΗΠΑ και τα αρχικά προβλήματα που είχαν στην αρχή της δημιουργίας τους, είναι αφελής και άκαιρη. Οι ΗΠΑ δημιουργήθηκαν μέσα από έναν κοινό αγώνα ανεξαρτησίας των ίδιων των λαών τους και δεν ήταν αποτέλεσμα πειραματισμών στα γραφεία κάποιων αξιωματούχων. Η ΕΕ τείνει να μοιάσει την Αθηναϊκή Συμμαχία, όπου ίσχυε για τους Αθηναίους το σλόγκαν, ότι συμφέρει την Αθήνα συμφέρει και τη Συμμαχία. Στην ΕΕ, ακόμα και το αρχικό διευθυντήριο των ισχυρών κρατών τείνει να περιοριστεί σε τρία, σε δύο ή ακόμα και σε ένα μέλος, την λεγόμενη ατμομηχανή της, τη Γερμανία. Στη σημερινή ΕΕ δεν υπάρχει τίποτα που να δείχνει Ενωση ισοδύναμων και ισότιμων μελών.