Σημειώνει ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος
Το θυμάστε
αυτό το αφοπλιστικό ή εφοπλιστικό – εξαρτάται από την έννοια της ηθικής
επιστράτευσης που επικαλείσαι – τραγουδάκι: «Είμαι ένας άνθρωπος απλός, ούτε καλός ούτε κακός, ούτε καλός ούτε κακός
είμαι ένας άνθρωπος απλός» … που κατέληγε: «Την μοίρα μου άλλοι κυβερνάν άλλοι την τύχη μου κρατούν, τον κόσμο στον
χαμό τον πάνε και μένα ούτε με ρωτούν /έχω μονάχα μια απορία κι αναρωτιέμαι ο
φτωχός, αν στη Δευτέρα Παρουσία θα με .........
δικάσει και μένα ο Θεός» (Κώστας
Χατζής / Σώτια Τσώτου);
Ε, εγώ το
είχα ξεχάσει μέχρι αυτή τη στιγμή, κατά την οποία αναζητώντας ειδήσεις από την
Ελλάδα, έπεσα πάνω στην δημοσίευση 16/10/2013 12:23, αναρτημένη στην
ηλεκτρονική σελίδα του «Βήματος». Αυτή αναφέρεται στη συνομιλία της κυρίας Σώτης Τριανταφύλλου με
τους κυρίους Γιώργο Κακούση και Δημήτρη Πετρόπουλο, με θέμα τον σχολιασμό της «πρωτοβουλίας
των 58» και την θετική αντίδραση επ’ αυτής του Κ. Σημίτη. Ο τίτλος της
ανάρτησης είναι: «Σ. Τριανταφύλλου: Η
δήλωση Σημίτη για το κείμενο των 58 μας καπέλωσε», ενώ αναφερόμενη (η κ.
Τριανταφύλλου) στην έννοια της δικής της υπογραφής στην «πρωτοβουλία των 58», διαβάζω
να λέει: «Έχω την αθωότητα του απλού
πολίτη. Δεν έχω αναμειχθεί ποτέ, δεν ξέρω από ίντριγκες, από κρυφές ατζέντες
κτλ. Τίποτε από αυτά. Δεν υπήρξα ποτέ ΠΑΣΟΚ. Ψήφιζα πάντοτε μικρά, ό,τι υπήρχε
πιο περιθωριακό στο όριο του ορθολογισμού και ποτέ δεν έβγαινε βουλευτής από
αυτά τα κόμματα που ψήφιζα. Και νομίζω το ίδιο έχει γίνει και με άλλους από
τους 58.» Το μόνο που δεν λέει είναι: «έχω μονάχα μια απορία κι αναρωτιέμαι
ο φτωχός, αν στη Δευτέρα Παρουσία θα με δικάσει και μένα ο Θεός»!
Ευτυχώς που
η κ.Τριανταφύλλου με την «αθωότητα του απλού πολίτη» δεν εξέφρασε τέτοια απορία,
διότι θα δοκίμαζα να απαντήσω. Έτσι όμως αφοπλίστηκα κι εγώ προσωρινώς, πριν
(εφ)οπλιστώ εκ νέου!!! Υπάρχει αθώος δίχως δίκη, όπως και ένοχος ασφαλώς δίχως
δίκη, ή μήπως οι ένοχοι πρέπει να δικάζονται σε αυτήν τη ζωή και οι αθώοι κατά
την Δευτέρα Παρουσία; Είναι οι εκλογές λαϊκό δικαστήριο, ή μήπως θα πρέπει να
στήσουμε από ένα σε κάθε πελατεία - αρκεί να μοιράσουμε σωστά τους
κατηγορούμενους; Υπάρχει ένοχος ή
αθώος δίχως αδίκημα (τί είδους και ποιος θα απονέμει δικαιοσύνη, με αστική ή
κοινωνική, λαϊκή αρμοδιότητα); Ο ορισμός
του αδικήματος δεν είναι αυτός που αθωώνει ή ενοχοποιεί στην ουσία (:
πολιτικώς); Υπάρχει άδικο δίχως δίκιο και τί σχέση έχουν αυτά με την θεσμική
έκφραση της δικαιοσύνης στην αστική δημοκρατία, ή σε οποιαδήποτε (αναφερόμενη)
άλλη; Υπάρχει ένοχος δίχως αθώο ή αντίστροφα; Μήπως η επίκληση της αθωότητάς μου
εκφράζει ένα κατηγορώ, δείχνοντας κάποιον άλλον, για να κάτσει στο εδώλιο του
κατηγορουμένου αντί για ‘μένα; Μήπως όλα τα προηγούμενα αποτελούν μια πολιτική
διαστροφή που στηρίζεται στη βία της ερμηνείας του δημοκρατικού φαινομένου, το
οποίο διακηρύσσοντας την ισότητα ενοχοποιεί την ελευθερία και αντίστροφα;
Μην
περιμένετε να προβληματιστεί πάνω σε αυτά τα ερωτήματα ο τηλεδημοσιογράφος της Kitsch δημοκρατίας μας, ούτε ο πολιτικός της
«τάξης του νόμου» - που καταλήγει στον
αντιδραστικό κοινωνικά «νόμο της τάξης» - ο οποίος δεν κατάλαβε ακόμη πως το
δίκαιο ορίζει τάξεις πραγμάτων για να προσδιοριστούν μέσω αυτού τάξεις
ανθρώπων, οι οποίες στη συνέχεια συστήνουν πολιτικές κατηγορίες για να
διασφαλίσουν την σταθερότητα στις συγκεκριμένες τάξεις πραγμάτων
(σεκιουριτισμός της δημοκρατίας)! Αν τα καταλάβαινε θα ήταν προοδευτικός ή
αριστερός και όχι συντηρητικός ή νεοφιλελεύθερος!
Και τί να
κάνουμε βρε Γιαννακόπουλε, να αφήσουμε τον κάθε πικραμένο, θυμωμένο,
«επαναστατημένο», ή συμπλεγματικό ταραχοποιό να ξεσπάει πάνω στα κεφάλια μας
και στην περιουσία μας, στα ντουβάρια και στις βιτρίνες μας, ή να μετατρέπει σε
αχούρι και φωλιά του κούκου τα πανεπιστήμιά μας; Ποιος σου είπε αυτά, «βιαστή»
του νοήματός (μου); Άλλο σου λέω: αν εσύ με την «αθωότητα του απλού πολίτη»,
δεν αισθανθείς και αποδεχτείς την πολιτική σου συνενοχή στο δράμα της απορομαντικοποίησης
της δημοκρατίας, όπως και της παιδείας και της εκπαίδευσης, θα συνεχίσεις να
ρωτάς μεταφυσικά και διαστρεβλωτικά ασφαλώς, θεωρώντας μάλιστα πως διατυπώνεις ορθολογικά
ερωτήματα!
«Αθώοι» μου,
φίλοι, η δημοκρατία δεν είναι μουσείο, όπως δεν θα έπρεπε να θεωρείται ποινικό
δικαστήριο. Οι θεσμοί δεν είναι μουσειακά έργα τέχνης που εκτίθενται προς λαϊκή
λατρεία! Αυτό δεν είναι δημοκρατικός ρομαντισμός, είναι το kitsch της δημοκρατίας. Είναι ένας σκοπός
για «τάξη και ασφάλεια» που παράγεται για να καταναλωθεί σαν έκθεμα, από το
οποίο παράγεται δήθεν ορθολογικά το κοινωνικό μέτρο και ο κανόνας, η ενοχή και
η αθωότητα.
Εγώ σου ζητώ
να δεις τους θεσμούς κριτικά, παρακολουθώντας την αρχαιολογία και γενεαλογία
τους και εστιάζοντας στην συγκυριακή τους κρίση, ώστε να κατανοήσεις την
πολιτικότητά τους και τον ίδιο σου τον Εαυτό μέσα από και σε αυτούς. Αν την
κατανοήσεις… λυπάμαι, δεν θα περιμένεις να κριθείς κατά την Δευτέρα Παρουσία,
ούτε θα τολμούσες ποτέ να μιλήσεις για πολιτική, επικαλούμενος την αθωότητα του
απλού πολίτη. Δεν είσαι αθώος, φίλε μου, είμαστε όλοι ένοχοι, συνένοχοι για όλα
αυτά που κατακρίνουμε… καταδικάζουμε [βλέπεις την ποινική αφήγηση που έρχεται
να ορίσει την δημοκρατική πρακτική;]! Μόλις η πολιτική αφήγηση αποκτήσει ποινικά
«master
points»
μετατρέπεται σε μια ενοχική αφήγηση, σε έναν - απλοϊκά θα το πω –εισαγγελικό
λόγο, που αναζητεί ασφαλώς μέσω κάποιου θύματος, το οποίο διακρίνεται από την «αθωότητα
του απλού πολίτη», να προσδιορίσει τον ένοχο και να ορίσει την ποινή!
Η αστική κοινωνία
μας μετατράπηκε σε εισαγγελική κοινωνία, πλημυρισμένη από «αθωότητα του απλού
πολίτη», όπως παλαιότερα εμείς οι αριστεροί – το κάνουν ακόμη αρκετοί σήμερα - αναπαρήγαμε
την φρυχτή αφήγηση περί αθωότητας του εργαζομένου, η οποία κατέληξε στον εκχυδαϊσμό
του κινήματος των εργαζομένων και κατόπιν στην απόλυτη υποταγή του στην
διαδικασία συσσώρευσης του κεφαλαίου. Η «αθωότητα του απλού πολίτη» είναι λοιπόν
το κιτς της δημοκρατίας, είναι η αποδραματοποίηση των θεσμών, είναι η μουσειακή
αντίληψη της αστικής δημοκρατίας, όπως ακριβώς υπήρξε αντίστοιχα μουσειοποίηση
των θεσμών στις περιοχές του «υπαρκτού σοσιαλισμού» που κατέρρευσε όταν το «μουσείο»
πτώχευσε.
Δυστυχώς, το
καπιταλιστικό, δημοκρατικό μουσείο μας, δεν καταρρέει με τον σεισμό της
πτώχευσης! [Ο καπιταλισμός κινείται αλλιώς]. Τα εκθέματα τότε βγαίνουν στον
δρόμο και κυνηγούν αυτούς που μέχρι χθες τα λάτρευαν, ή τέλος πάντων έτσι
ισχυρίζονταν, καλά καμουφλαρισμένοι μέσα στο πέπλο άγνοιας των πραγματικών
σχέσεων εξουσίας (: ηγεμονίας) του καθημερινού ανθρώπου της βιοπάλης ή της
ανεργίας, σήμερα καί της διανόησης, που διακρίνεται από την αθωότητα του απλού
πολίτη! Η «αθωότητα του απλού πολίτη» δεν είναι δημοκρατικός ρομαντισμός, είναι
λαϊκιστικό κιτς της δημοκρατίας… ξαναλέω, για να καταλήξω: εάν δεν μπορείς να
διαχειριστείς πολιτικά την ζωή σου σαν ένοχος, τουλάχιστον μην την εξευτελίζεις
σαν αθώος και θύμα! Ωστόσο, ο πραγματικός ρομαντισμός στην δημοκρατία δεν
περιέχει την έννοια της αθωότητας, όπως και αυτήν της ενοχής. Περιέχει απλώς
την έννοια της αυτοκριτικής και κριτικής ενός υπεύθυνου παράγοντα ισχύος.
Αυτό δεν
παράγει «τάξη και ασφάλεια» με συντηρητικό (σεκιουριτιστικό) τρόπο, αλλά με
δημιουργικό, προοδευτικό, δίχως να αποκλείει την επανάσταση, στο βαθμό που αυτή
δεν μετατρέπει τον πολίτη από παράγοντα ισχύος [: ελευθερία] και (κοινωνικής)
ευθύνης [: ισότητα], σε αθώο (ανεύθυνο) δημιουργό της ιστορίας του, την οποία
κατασκευάζει μια γραφειοκρατική δομή. Είμαστε όλοι ένοχοι λοιπόν για την
πτώχευση του «μουσείου» μας στην Ελλάδα, εάν δεν μπορούμε να είμαστε, να
αισθανθούμε υπεύθυνοι. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως τα «φάγαμε όλοι μαζί» και
πως έχουμε κοινή και αδιαχώριστη συλλογική ευθύνη! Άλλες είναι οι ευθύνες της πολιτικής
και μεγαλο-επιχειρηματικής ελίτ, άλλες της κοινωνίας των πολιτών και των κομμάτων
της αντιπολίτευσης και άλλες του καθένα από εμάς τους πολίτες ατομικά. Όσοι θα
μπορούσαν να νοιώσουν υπεύθυνοι, όχι ηθικιστικά, αλλά αυστηρά πολιτικά, μάλλον
έχουν ξεφύγει από τον φαύλο κύκλο «αθωότητα-ενοχή», όπως και από το κυνήγημα
των εκθεμάτων που δραπέτευσαν από το «μουσείο», μετά την συγκεκριμένη, απολύτως
παράδοξη και ανορθόδοξη πτώχευση του ελληνικού κράτους. Η «αθωότητα του απλού
πολίτη» εγκλωβίζει τον ίδιον τον πολίτη σε μια απολιτική φόρμα κουλτούρας και δράσης
που τον ακυρώνει ως δημιουργό της κοινωνίας και στοιχείο ενσυνείδητης αναπαραγωγής
της ζωής.